اندروید ( Android )
اَندروید (به انگلیسی: Android) یک سیستم‌عامل موبایل است که گسترش آن با گوگل است. اندروید بر پایهٔ نسخهٔ اصلاح‌شده‌ای از هسته
لینوکس و دیگر نرم‌افزارهای متن‌باز طراحی شده و نخست در دستگاه‌های تلفن همراه لمسی مانند تلفن هوشمند و تبلت استفاده شد،
اما به‌تازگی گوگل Android TV را برای تلویزیون و Android Auto برای خودرو و Wear OS را برای پوشیدنی‌ها (مانند ساعت هوشمند) توسعه داده‌است.
Android از سال ۲۰۱۱ پرکاربردترین سیستم‌عامل موبایل و از سال ۲۰۱۳ پرکاربردترین سیستم‌عامل برای تبلت‌ها بوده‌است.
از سال ۲۰۱۷ نیز بیش از ۲ میلیارد کاربر فعال ماهانه داشته‌است.
تاریخچه
اریک اشمیت، اندی رابین و هوگو بارا در یک کنفرانس خبری در سال ۲۰۱۲ برای رونمایی از تبلت Nexus 7 گوگل
در اوت ۲۰۰۵ شرکت گوگل شرکت Android واقع در پالو آلتو، کالیفرنیا را خرید. شرکت کوچک Android که توسط «اندی رابین، ریچ ماینرز،
نیک سیرز و کریس وایت» راه‌اندازی شده بود، در زمینهٔ تولید نرم‌افزار و برنامه‌های کاربردی برای تلفن‌های همراه فعالیت می‌کرد.
اندی رابین، مدیر عامل اجرایی این شرکت، پس‌از پیوستن Android به گوگل، به سمت قائم‌مقام مدیریت مهندسی این شرکت و
مسئول پروژهٔ اندروید در گوگل منصوب شد. تیم Android به‌رهبری رابین فعالیت خود را برای تولید سکوی تلفن همراه مبتنی بر هسته
لینوکس آغاز کردند و نتیجهٔ اولیهٔ این پروژه در نشست خبری شرکت گوگل در ۵ نوامبر سال ۲۰۰۷، مطرح‌کردن اتحادیه گوشی باز بود.
۳۴ شرکت فعال در زمینهٔ تولید نرم‌افزار، تولید تلفن‌های همراه، اپراتور تلفن همراه و تولیدکننده نیمه‌رساناها و پردازنده‌های تلفن همراه،
اعضای بنیان‌گذار این اتحادیه بودند. در میان نام‌های مشهور در بین اعضای مؤسس، شرکت‌هایی چون «سامسونگ، ال‌جی الکترونیکس،
موتورولا، اچ‌تی‌سی، تی-موبایل، ان‌تی‌تی دوکومو، اینتل، انویدیا، تگزاس اینسترومنتس، کوالکام، برودکام، تلفونیکا، اسپرینت،
ای‌بی» و البته گوگل به چشم می‌خوردند. اریک اشمیت مدیر ارشد اجرایی گوگل در این مراسم گفت:
اعلام امروز بسیار جاه‌طلبانه‌تر از معرفی تنها یک تلفن گوگلی است که در چند هفتهٔ اخیر توسط رسانه‌ها پیش‌بینی شده بود.
از دیدگاه ما سکویی که ما ارائه کرده‌ایم، هزاران تلفن گوناگون را به بازار روانه خواهد کرد.
در ادامه …
نخستین گوشی مبتنی بر اندروید توسط شرکت اچ‌تی‌سی با همکاری تی-موبایل تولید شد. این گوشی که به فاصلهٔ کمتر از یک سال از تشکیل اتحادیهٔ
گوشی باز یعنی در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۸ تولید شد، در بازارهای مختلف به نام‌های اچ‌تی‌سی دریم، تی-موبایل جی۱ و ارا جی۱ به بازار عرضه گردید.
۹ دسامبر ۲۰۰۸ چهارده عضو جدید از شرکت‌های صنعت تلفن همراه جهان به اتحادیه گوشی باز پیوستند. در بین این نام‌ها باید به
«سونی اریکسون، اریکسون، توشیبا، ایسوز، گارمین، هواوی، آرم هولدینگز و ایسر» اشاره کرد. روند پیوستن شرکت‌های بزرگ به اتحادیه
تا به امروز نیز ادامه داشته‌است و شرکت‌هایی چون «آلکاتل، لنوو، شارپ، فاکس‌کان، ان‌ای‌سی،
کیوسرا، ان‌ایکس‌پی، اس‌تی-اریکسون، تلویزیون مارول، زدتی‌ئی و دل» نیز از جمله شرکت‌هایی بوده‌اند که به جمع پشتیبانی‌کنندگان اندروید پیوسته‌اند.
در ۳ سپتامبر ۲۰۱۳ توسعه‌دهندگان اندروید به‌طور رسمی اعلام کردند که با شرکت نستله، که از شرکت‌های مطرح صنعت شکلات‌سازی جهان می‌باشد،
همکاری خواهند کرد. در همین راستا نگارش ۴٫۴ سیستم‌عامل اندروید، کیت‌کت نام گرفت. کیت کت از مارک‌های معروف
شکلات است که توسط شرکت نستله تولید می‌شود.
اندروید آب‌نبات چوبی یا اندروید لالی پاپ (به انگلیسی: Android Lollipop)، (به معنای آبنبات‌چوبی) یا Android ۵ یا Android L
یکی‌از نسخه‌های سیستم عامل Android است که توسط گوگل در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۴ ارائه گردید. اندروید L که مخفف این نسخه از Android
در ادامه …
می‌باشد و براساس گفته رئیس بخش Android گوگل سوندار پیچای بزرگ‌ترین به‌روزرسانی در Android است.
Android مارشمالو (به انگلیسی: Android Marshmallow) یا Android ۶ نسخه‌ای از سیستم‌عامل Android است که در سپتامبر ۲۰۱۵ توسط گوگل معرفی شد.
Android نوقا (به انگلیسی: Android Nougat) یا Android ۷٫۰ در سال ۲۰۱۶ منتشر شد.
اندروید اوریو (Orio) یا اندروید۸٫۰ در سال ۲۰۱۷ انتشار یافته‌است.
Android ۹ یا اندروید پای، در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸ معرفی شد و با ویژگی‌های جدیدی و جذابی همراه است.
نام اندروید پای از یک غذای خوشمزه و شیرین آمریکایی گرفته شده‌است.
آخرین نسخهٔ اندروید، در اقدامی بی‌سابقه، Android ۱۰ نام گرفت و در سوم سپتامبر ۲۰۱۹ معرفی شد.
اجازه نامه و حق امتیاز
حق امتیاز بیشتر قسمت‌های Android به صورت متن‌باز، براساس مجوز آپاچی نسخه ۲٫۰ (Apache License 2.0) ارائه می‌گردد.
با اینکه سعی می‌شود تا بیشتر قسمت‌های این سیستم‌عامل بر اساس همین مجوز ارائه گردد، استثناهایی نیز وجود دارد.
برای نمونه، هسته لینوکس موجود در این سیستم‌عامل با پروانه عمومی همگانی گنو نسخه ۲ (GPL v2) منتشر شده‌است.
لوگوی اندروید
طراح لوگوی مشهور Android ، «آیرینا بلاک» است. ۳ سال پیش از آیرینا بلاک و تیم طراحی گوگل تقاضا شد تا لوگویی برای اندروید
طراحی کنند که به‌سرعت با کاربر ارتباط برقرار کند و به‌آسانی قابل شناسایی باشد؛ همچنین به بلاک گفته شد که این لوگو باید حتماً تصویری از
ربات باشد چرا که اندروید به معنی ربات است. آیرینا پس‌از مطالعهٔ زیاد در مورد اسباب‌بازی‌ها و شخصیت‌های فانتزی و تخیلی،
در پایان تصمیم گرفت لوگوی اندروید را از یک منبع عجیب الهام بگیرد: دستشویی! هر کسی علامت روی در دستشویی‌ها را دیده و
در ادامه …
الهام از این علامت‌ها می‌تواند باعث شود در یک نگاه لوگوی اندروید شناخته شود.
یک نکته جالب دیگر در مورد لوگوی اندروید این است که گوگل برخلاف دیگر شرکت‌ها که سعی در حفاظت از لوگویشان داشتند،
تصمیم گرفت تا لوگو را به صورت آزاد و متن‌باز قرار دهد تا هر کس بتواند آن را به دلخواه خودش تغییر دهد. گوگل در این‌باره می‌گوید:
ما تصمیم گرفتیم این لوگو می‌تواند یک لوگوی اشتراکی و تعاملی باشد که هر کس در دنیا بتواند آن را تغییر دهد. این تصمیم بسیار شجاعانه بود.
شاید با برنامهٔ Androidify یا اسباب بازی‌ها و Action Figureهای کوچک اندرویدی بامزه آشنا باشید؛ همهٔ این‌ها به لطف آزاد بودن لوگوی اندروید امکان‌پذیر شده‌است.
معنی و گویش درست اندروید
بنابر ترجمه واژه‌نامهٔ کمبریج، اندروید این‌گونه تعریف شده‌است:
یک ربات (ماشینی که توسط رایانه کنترل می‌شود) که به گونه‌ای ساخته شده تا شکل ظاهری شبیه به انسان داشته باشد.
بنابر این تعریف شاید بتوان واژهٔ ربات انسان‌نما را ترجمهٔ مناسبی برای این واژه در نظر گرفت.
گویش درست این‌واژه، براساس واژه‌نامهٔ کمبریج در هر دو گویش آمریکایی و بریتانیایی، اندروید (/ˈæn.drɔɪd/) می‌باشد و
در هیچ‌کدام از این گویش‌ها، حرف «آ» در ابتدای این واژه به‌کار نمی‌رود.
ویژگی‌های اندروید
- اندروید از تمامی فناوری‌های اتصال (=Connectivity) شامل GSM/EDGE, CDMA, EV-DO, UMTS, بلوتوث و وای-فای پشتیبانی می‌کند.
- اندروید از فرمت‌های مختلف فایل‌های مالتی مدیا مثل MPEG-4, H.264, MP3, AAC, AMR, JPEG, PNG, GIF پشتیبانی می‌کند.
- اندروید برای ارسال پیغام‌های متنی یا همان اس‌ام‌اس (SMS) از فرم‌های SMS, MMS و XMPP پشتیبانی می‌کند.
- مرورگر موجود در اندروید بر اساس فریم ورک اوپن سورس WebKit توسعه یافته‌است.
- اندروید برای ذخیره داده‌ها و مدیریت بانک‌های اطلاعاتی سبک از نرم‌افزار SQLite استفاده می‌کند.
- ابزارهای مختلف اندروید برای توسعه دهندگان به راحتی در دسترس است و توسط شرکت گوگل پشتیبانی می‌شوند. این ابزارها شامل کتابخانه‌ها، خطایاب، شبیه‌ساز گوشی و یک پلاگین برای اکلیپس است.
- اندروید از سخت‌افزارهای مختلف همچون جی پی اس و دوربین‌های متنوع سنسورهای مخصوص همچون سنسور مجاورت و… پشتیبانی می‌کند.
- تصاویر و فایل‌های گرافیکی به وسیلهٔ OpenGL پردازش می‌شوند که کیفیت بالاتری خواهند داشت.
- با استفاده از تکنولوژی نسبتاً جدید شرکت Adobe با نام AIR نیز می‌توان به توسعه برنامه‌های کاربردی تحت این سیستم عامل پرداخت.
رابطه اندروید و جاوا
نرم‌افزارهای جانبی اندرویدی با استفاده از زبان جاوا نوشته می‌شوند و برای ارتباط با لایه‌های زیرین سیستم عامل می‌توانند از کتابخانه‌های
جاوایی اندروید استفاده کنند. بخش رابط کاربری سیستم عامل اندروید با زبان جاوا نوشته شده‌است و بسیاری از برنامه‌های اندروید
هم با جاوا نوشته شده‌اند. اما این سیستم عامل، Java Virtual Machine ندارد. برای اجرای برنامه‌های جاوایی روی این سیستم عامل،
کدهای جاوا به کدهای Dalvik تبدیل می‌شوند و سپس روی Dalvik vitrual machine اجرا می‌شوند. دالویک یک ماشین مجازی جاوایی است
که برای سیستم عامل اندروید بهینه شده‌است تا هم RAM و هم CPU و هم باتری کمتری مصرف کند). برنامه‌های جاوایی معمولی
هم که روی گوشی‌های دیگر اجرا می‌شوند با استفاده از نرم‌افزار شبیه‌ساز جاوا مانند J2ME LOADER روی این سیستم عامل قابل اجرا هستند.
آرت
آرت محیط اجرای جدید اندروید برای برنامه‌های تحت جاوا است که جایگزین دالویک شده‌است.
شرکت گوگل برای اولین بار در اندروید ۴٫۴ آرت را در کنار دالویک قرار داد و کاربران می‌توانستند با مراجعه به تنظیمات آن را فعال کنند.
فرمت فایل‌های پشتیبانی شده
اندروید در حالت پیش‌فرض فایل‌های mp3, aac , ogg , amr , midi , mpeg4 , wav , bmp , gif , png , jpg را پشتیبانی می‌کند.
اندروید Adobe Flash را نیز پخش می‌کند و می‌تواند فایل‌های GIF متحرک را با حرکت پخش کند. برای پخش فایل‌های جریان دار مانند
صوت و ویدئو نیز می‌توانید از تگ ویدئو html۵ و همچنین تکنولوژی Adobe Flash Streaming استفاده کنید. در نسخه‌های جدید اندروید،
موتور جاوااسکریپت مرورگر کروم که سرعت بسیار بالایی در اجرای کدهای جاوا اسکریپت دارد به مرورگر اندروید متصل شده‌است.
(در ضمن مرورگر اندروید کدهای HTML۵ را پشتیبانی می‌کند)
قابلیت بررسی دیسک برای عیب
گوگل از همان ابتدا کدهای نظیرfsck_msdos,e2fsck,fsck.exfat به اندورید اضافه نمود که حلال بسیاری از مشکلات در زمینهٔ عیب‌های دیسک‌ها می‌باشد؛
که این قابلیت مشابه قابلیت check disk در سیستم عامل ویندوز می‌باشد. متأسفانه سیستم عامل Android به‌طور مستقیم سیستم
فایل NTFS را پشتیبانی نمی‌کند البته فقط VFAT(FAT32) را برای USB OTG پشتیبانی می‌کند.
محیط برنامه‌نویسی اندروید
مجموعه برنامه‌نویسی اندروید یا Android SDK شامل یک دیباگر، کتابخانه‌های اندروید، شبیه‌ساز سیستم عامل، مستندات Android و
فایل‌های نمونه و آموزشی است که به کاربر در ایجاد برنامه‌ها کمک می‌کند. هم‌اکنون این SDK بر روی یک سیستم ۳۲ بیتی که لینوکس،
ویندوز یا mac OSX داشته باشد اجرا می‌شود. پیش نیازهای نصب این SDK عبارتند از کیت توسعه جاوا و Apache Ant و python 2.2.
برنامه‌های نوشته شده برای Android با نسخه‌های مختلف می‌باشد.
مشکل روت در اندروید
روت به معنی دسترسی ریشه به سیستم‌عامل است و زمانی که یک ابزار اندرویدی، روت می‌شود دسترسی کاربر به ابزار مربوط افزایش می‌یابد؛
در سیستم‌عامل لینوکس به کاربری که دسترسی‌های مدیریتی دارد روت و در ویندوز به آن ادمین (Administrator) می‌گویند، در بیشتر سیستم‌عامل‌ها،
گرفتن دسترسی روت ساده است و به سادگی چند کلیک می‌توان از سیستم‌عامل دسترسی روت گرفت یا مجوز دسترسی را باطل کرد؛
اما این مسئله در سیستم‌عامل اندروید به یک معضل واقعی تبدیل شده که گاهی حتی می‌تواند دستگاه اندرویدی مربوط را برای
همیشه خراب کند و در بیشتر مواقع، روت‌شدن یا خراب‌شدن دستگاه Android قابل برگشت نیست برای نمونه با توجه به توسعهٔ اندروید بر مبنای هستهٔ لینوکس،
در ادامه …
می‌توانیم یک سیستم‌عامل مبتنی بر دبیان را با Android مقایسه کنیم: در دبیان کافیست در پنجرهٔ ترمینال، عبارت sudo su را تایپ کنیم و گذرواژه را وارد کنیم،
بعد از این کار، هر دستوری که در ترمینال تایپ کنید، با دسترسی روت اجرا خواهد شد، بعد از بستن پنجره ترمینال مجوز دسترسی روت باطل خواهد شد
و سیستم‌عامل مانند گذشته با دسترسی محدود به فعالیت خود ادامه می‌دهد در اندروید این فرایند، با دانلود درایورهای مربوط و رام روت‌شده انجام می‌شود؛
به این‌ترتیب که رام روت‌شده باید جایگزین رام داخلی گوشی شود، این فرایند معمولاً قابل برگشت نیست و ریسک‌هایی نیز به همراه دارد
که از جملهٔ آن ریسک‌ها می‌توان به Break شدن دائمی دستگاه اندرویدی اشاره کرد. البته این مشکل توسط نرم‌افزارهایی مانند کینگ‌روت
تقریباً حل شده؛ تا جایی که بیشتر دستگاه‌های اندرویدی توسط این‌گونه برنامه‌ها روت می‌شوند و به آسانی هم آن‌روت شده و همین فرایندهای ساده،
جلوی بسیاری از مشکلات روت‌بودن دستگاه را می‌گیرد. ضمن اینکه این برنامه‌ها، مجهز به یک آنتی‌ویروس داخلی نیز هستند تا امنیت دستگاه را افزایش دهند.
البته گاهی اوقات، خود کاربر دردسرهایی برای خود می‌سازد! برای نمونه با تغییر اشتباه یک پروندهٔ سامانه، در بوت‌شدن دستگاه مشکلاتی به‌وجود می‌آید.
دستیار صوتی شخصی
دستیار گوگل (به انگلیسی: Google Assistant) دستیار صوتی هوشمند مجهز به هوش مصنوعی است که می‌تواند کارهایی از جمله جستجو در اینترنت،
زمان‌بندی وقایع و هشدارها، تنظیمات سخت‌افزاری روی دستگاه کاربر آن، نشان دادن اطلاعات از حساب کاربری گوگل، تشخیص اشیا،
جمع‌آوری اطلاعات دیداری از طریق دوربین دستگاه، پشتیبانی از خرید محصولات، پشتیبانی از ارسال پول، توانایی تشخیص آهنگ‌ها و ترانه‌ها را برا کاربران انجام دهد.
گوگل اسیستنت به صورت پیش فرض روی گوشی‌های گوگل پیکسل قرار دارد و برای سایر دستگاه‌ها باید آن را دانلود کرد.
دستیار گوگل بجز اندروید برای آی‌اواس و کروم او اس در دسترس است.